[CPP] Bài viết tổng hợp các thông tin về hạt cây Bông: Hạt bông là gì? Công dụng của hạt Bông? Một số loại thuốc có chứa hạt Bông và các đơn thuốc/bài thuốc hay từ hạt cây Bông? Và một số thông tin chính về hạt cây Bông: tên gọi, mô tả, phân bố, thu hái và chế biến, thành phần hóa học, tác dụng dược lý, công dụng và liều dùng, hình ảnh hạt cây Bông…
Hạt bông là gì?
Hạt bông nói ở đây là hạt của cây bông cho ta sợi để dệt vải. Hạt bông sau khi đã lấy sợi đi rồi, trước khi người ta đổ bỏ đi, gần đây người ta đã dùng ép lấy dầu để thắp và nấu xà phòng hoặc để ăn sau khi đã loại chất gossypola đi rồi.
Bạn có thể xem đầy đủ lại thông tin cây bông tại đây.
Công dụng của hạt bông
Làm thuốc lợi sữa cho phụ nữ, dùng với liều 5g, dưới dạng thuốc sắc.
Một số bài thuốc hay từ hạt bông và một số loại thuốc có chứa bông
Đơn thuốc
Hạt bông sao vàng 5g, cam thảo 2g, nước 600ml, sắc còn 200ml; chia 3 lần uống trong ngày (đơn ghi trong Hòa hán dược ứng dụng phương).
Xưa kia Nhật Bản có ra một số biệt dược lợi sữa chế từ hạt bông với tên lactaogon (lactagol), mamain, lactomin (lactomil), .v.v.
Một số thông tin chính về hạt bông
Tên gọi hạt bông
- Tên thường gọi: Cây bông
- Tên tiếng Trung: 棉花子
- Tên khoa học: Gossypium sp
- Họ khoa học: Thuộc họ Bông Malvaceae
Mô tả, đặc điểm hạt bông
Hạt bông nói ở đây là hạt của cây bông cho ta sợi để dệt vải. Hạt bông sau khi đã lấy sợi đi rồi, trước khi người ta đổ bỏ đi, gần đây người ta đã dùng ép lấy dầu để thắp và nấu xà phòng hoặc để ăn sau khi đã loại chất gossypola đi rồi.
Phân bố, thu hái và chế biến hạt bông
Chi Gossypium L. gồm một số loài hầu hết là cây bụi, thường sống một năm. Từ xa xưa, loài người đã biết đến một số đại diện của chi này bởi giá trị của những sợi bông trong quả, dùng để dệt thành vải. Do tầm quan trọng đặc biệt, cây bông đã được thuần hóa và đưa vào trồng trọt từ hàng ngàn năm nay. Các giống bông đang được trồng hiện nay là kế quả chọn lọc, lai ghép để cho phẩm chất sợi tốt nhất. Thuận lợi cho việc cơ giới hóa trong chăm sóc và thu hoạch.
Bông là loại cây ưa sáng và có khả năng chịu hạn cao. Cây thích nghi với điều kiện khí hậu hơi khô hạn của vùng nhiệt đới và á nhiệt đới ở châu Á, châu Phi νà Châu Mỹ. Ở Việt Nam, bông được trồng nhiều nhất ở vùng Bình Thuận, Ninh Thuận và Đồng Nai. Nhiệt độ trung bình hàng năm từ 23 đến 24°C. Lượng mưa thấp, khoảng 1500mm/năm. Ở Sơn La, Lai Châu và Hòa Bình, đồng bào Thái vẫn còn trồng những giống bông địa phương. So với các giống bông trồng ở miền Nam, giống bông ở Tây Bắc tỏ ra thích nghi tốt hơn trong điều kiện khí hậu ẩm ướt hơn.
Thành phần hóa học hạt bông
Trong hạt bông có chừng 17-30% dầu, nếu chỉ tính nhân không tỷ lệ lên tới 35-40%. Dầu hạt bông là một thứ dầu nửa khô, có chứa chừng 20-22% panmitin (palmitin), 4% stearin (stearine), 30-35% olein, 42-45% linolein (linoleine) và 1% chất không xà phòng hoá được.
Dầu bông ép nguội có màu vàng nhạt, không mùi vị, có chứa sinh tố E. Hạt bông có chứa hai chất độc: Gossypola vàng và gossypola đỏ. Cả hai chất này đều có chứa trong lá mầm. Gossypola là một chất có chứa phenol và anđêhyt. Gossypola uống ít độc, tiêm mạch máu độc hơn, tiêm 0,50g vào phúc mạc con thỏ sẽ chết sau 4 ngày. Gossypola bị phá bởi nhiệt để cho một chất ít độc hơn, cho nên khô dầu bông ép nóng ít độc hơn khô dầu ép nguội. Muốn tìm gossypola thêm H2S04 vào dầu sẽ thấy màu đỏ, hoặc nếu thêm FeCl3 sẽ có màu xanh lục.
Tác dụng dược lý hạt bông
Người ta thấy hạt bông sau khi đã loại chất gossypola có tác dụng lợi sữa, trong sữa tỉ lệ bơ và cađêin tăng lên.
Công dụng và liều dùng hạt bông
Làm thuốc lợi sữa, dùng với liều 5g, dưới dạng thuốc sắc.
Kiêng kỵ khi dùng hạt bông
Mua vị thuốc hạt bông ở đâu uy tín, chất lượng?
Hạt bông là vị thuốc nam quý, được sử dụng rộng rãi trong YHCT. Hiện tại hầu hết các cửa hàng thuốc đông dược, phòng khám đông y, phòng chẩn trị YHCT… đều có bán vị thuốc này. Tuy nhiên người mua nên chọn những địa chỉ có uy tín, đảm bảo chất lượng, có giấy phép hoạt động để mua được vị thuốc đạt chất lượng.
Tổng kết về hạt bông
Bên trên là một số thông tin về hạt của cây bông. Hy vọng bạn có thể hiểu thêm về công dụng của hạt bông, hình ảnh hạt bông và một số thông tin bổ ích khác!